PROF. DR. FERİT KÜÇÜKAY

Türk- Alman Üniversitesi Genel Koordinatörü

YENİLİKLERE KISA SÜREDE ADAPTE OLMAK, GELECEĞİN TEMİNATIDIR

ÇOK ÖNEMLİ GÖREVLERDE BULUNAN, KIYMETLİ ÇALIŞMALARA İMZA ATAN TÜRK- ALMAN ÜNİVERSİTESİ GENEL KOORDİNATÖRÜ PROF. DR. FERİT KÜÇÜKAY İLE OTOMOTİV SEKTÖRÜNÜN TÜM YÖNLERİNİ KONUŞTUK. ŞİRKETLERİN DEĞİŞİMLERE HIZLI UYUM SAĞLAMASI GEREKTİĞİNİN ALTINI ÇİZEN KÜÇÜKAY, “GELECEKTE KOMPLEKS ARACIN ORTAYA ÇIKIŞI, GİDEREK DAHA KAPSAMLI, KOORDİNELİ GELİŞTİRME, YÜKSEK DERECEDE YARATICILIK VE AĞ BAĞLANTILI YENİLİKÇİ GÜÇ GEREKTİRECEKTİR. YALNIZCA ETKİLİ BİR EKOSİSTEM ARACILIĞIYLA BUNDA USTALAŞANLAR HAYATTA KALACAK” DİYOR.

Global otomotiv sektöründe ne gibi yenilikler ve yeni teknolojiler söz konusu?

Öncelikle, otomotiv sektörünün gündeminde ilk sıralarda yer alan ve sektörün yenilikçi gücünün rağbet gördüğü en önemli araştırma ve geliştirme konularını saymalıyım; iklim nötrlüğü sağlayan elektromobilite, otonom sürüş ve mobilite hizmetleri. Dijitalleşme, bağlanabilirlik ve emisyon azaltma, belirtilen tüm alanlar için merkezi öneme sahiptir. Bu yenilikler, bir otomotiv firmasının geleceğinin teminatıdır.

Güçlü merkezi bilgisayar, entegre sensörler, sensör kümeleri ve son derece dinamik aktüatörler, sürücü destek sistemleri ve otomatikleştirilmiş sürüş işlevleriyle bağlantılı ve Büyük Veri (Big Data)  destekli yapay zeka yöntemleri, gelecekte araç modüllerinin performansını, sistem verimliliğini, kalitesini ve güvenilirliğini artırmaya yönelik tamamen yeni yaklaşımlara olanak tanıyacak ve sonuçta aracın konfor, verimlilik, kalite ve performansında önemli iyileştirmeler sağlayacaktır. Elbette aktarma organları, gövde ve şasi için de birçok yenilik olacak; Buradaki geliştirme hedefleri: daha hafif, daha kompakt ve daha verimli. Diğer unsurların yanı sıra, termal yönetimi optimize etmek için termal olarak iletken ürünler, elektrikli bileşenleri minyatürleştirmek için yüksek Karşılaştırmalı İzleme Endeksine (CTI) sahip malzemeler ve yenilikçi malzemelerin yardımıyla optimizasyona odaklanılmaktadır.

Endüstri 4.0’ın üretimde uygulanması özellikle dikkat çekicidir. Böylece, dijital üretim planlamasıyla zaten elde edilebilecek yüksek bir iş verimliliği sağlanmaktadır. Buna, üretim ortamının kendi kendini organize ettiği ve birçok sürecin çalışanların doğrudan müdahalesi olmadan otomatik ilerlediği bir fabrika olan “Akıllı Fabrika” da dahildir. IoT (Nesnelerin İnterneti) kullanımı, uygulamalar ve akıllı kontrol sistemleri, kaynakların korunmasına yardımcı olur.

Dünyada inovasyon konusunda neler yapılıyor?

Küresel olarak, özellikle elektromobilite alanında birçok start-up’ın kurulduğu ABD ve Çin bahsetmeye değerdir. Teknolojik anlamda Alman şirketleri hâlâ lider durumda, ancak özellikle Çin karşısında rekabetçi kalabilmek için çabalarını ve yeniliklerini artırmaları gerekiyor. Şirketlerin içinde, çalışanların fikirlerinin teşvik edildiği, değer verildiği ve ödüllendirildiği bir inovasyon kültürü inşa edilmelidir. Risk almaya istekli olma, yeniliklerin merkezi bir bileşenidir ve büyümenin temelini temsil eder. Bu nedenle, risk almayı desteklemek ve teşvik etmek için başarının yanı sıra “başarısızlık” da olumlu olarak değerlendirilmelidir. Şirket çalışanları, kendi etki alanlarını nasıl daha etkin ve verimli hale getirebilecekleri ve şirket ürünlerini nasıl geliştirebilecekleri konusunda sürekli düşünmeye teşvik edilmelidir.

Şirketler, tüm geliştirme ve üretim süreçlerinde etkinlik ve verimliliğin artırılması açısından kendilerini analog dünya anlayışından ve buna bağlı yapı, süreç ve çalışma yöntemlerinden koparıp kendilerini yeni dijital şirketlere dönüştürmek zorundadırlar.

Çevreci araçlarla ilgili dünyada ne gibi gelişmeler oluyor?

Dünya otomotiv pazarlarının çoğunluğu CO2 emisyonu ve filo verimliliği standartlarına sahiptir, bu nedenle dünya çapında yeni binek araçların yaklaşık yüzde 80’i bu tür düzenlemelere sahip pazarlardadır. AB ülkeleri yeni bir mevzuat üzerinde çalışıyor. Buna göre, AB’yi 2050 yılına kadar iklim nötr hale getirmek için 2030 yılına kadar AB’deki tüm sektörlerden kaynaklanan toplam emisyonlar en az yüzde 55 oranında azaltılacaktır. Özellikle, 2035’ten itibaren içten yanmalı motora sahip araçlar tescil edilemeyecek.

Çevre dostu ve iklim nötr mobilite tartışması, sanayide ve evlerde en az bir o kadar acil ihtiyaç duyulan “iklim açısından nötr enerji kaynakları” konusunu daha yakından ele almamızı gerektiriyor. Trafikte fosil yakıtlardan kaynaklanan küresel CO2 emisyonlarının, toplam küresel CO2 emisyonlarının yalnızca yüzde 25’ini oluşturmaktadır. Kalan CO2 emisyonları endüstri, evler, tarım, vb. kaynaklıdır. Uzun vadeli emisyonsuz mobilite hedefi, yalnızca araçtaki iklim açısından nötr enerji kaynaklarıyla mümkündür. Bununla birlikte, daha ilginç ve umut verici olan, elektrik enerjisinin elektrikli taşıt tahriki için kullanılması, yakıt hücrelerinin yardımıyla elektrik enerjisi üretmek için hidrojenin kullanılmasıdır. (“Yakıt Hücreli Elektrikli Araçlar” (FCEV)

Bununla birlikte, E-Yakıtların önemli avantajları olduğundan, maliyetleri düşürmeye ve verimliliği artırmaya yönelik araştırma ve çalışmalar da devam etmektedir. Birincisi, üretim sürecinde benzin, dizel ve gazyağı yerine daha iyi yakıtların eşdeğeri olacak şekilde “inşa edilebilirler”, yanma ve emisyon özellikleri ortaya çıkar. İkinci olarak, mevcut altyapının birçok bölümü kullanılmaya devam edebilir. Ayrıca içten yanmalı motorlarda herhangi bir değişiklik yapılmadan kullanılmaya devam edebilir. Bu, iklim nötr e-yakıtları ağır kamyonlar, nakliye ve uçaklar için ideal hale getirir.

Otomotiv sektörü ve Ar-Ge yatırımları hakkında düşüncelerinizi alabilir miyiz?

Almanya, Japonya, ABD ve Çin yalnızca en büyük ekonomiler arasında değil, aynı zamanda teknolojik olarak güncel olmak için araştırma ve geliştirmeye önemli harcamalar yapan en önemli ülkelerdir. Almanya, otomotiv araştırma ve geliştirmeye yönelik küresel yatırımlarda Japonya, ABD ve Çin’in önünde konumlanır ve bu konuda dünya lideridir. Örneğin 2021’de Alman otomotiv şirketlerinin küresel araştırma ve geliştirme yatırımları 45,2 milyar avroyu bulmuştur. Uluslararası bir perspektiften bakıldığında, Alman otomotiv şirketleri, otomotiv sektöründeki araştırma ve geliştirmeye yönelik küresel yatırımların yüzde 33’ünü oluşturmaktadır. AB düzeyinde, Alman üreticiler ve tedarikçiler tarafından yapılan yatırımlar, 2021’de Avrupalı otomotiv şirketlerinin yaptığı araştırma ve geliştirme yatırımlarının yüzde 76’sını oluşturdu. 1970’li yıllardan bu yana sürekli gelişen Türkiye otomotiv sektörü, bugün yaklaşık 2 milyon araçlık üretim kapasitesiyle gözde üretim yeri haline gelmiştir. Çok sayıda küçük, orta ve büyük Türk otomotiv firması dünya otomotiv sektörünün bir parçası konumunda. Üniversitelerdeki uygulamaya yönelik eğitim ve bunların iş ve sanayi ile güçlü bağlantıları da otomotiv sektörünün başarısı ve yenilikçi gücünün temel gereksinimleri arasındadır. Türk üniversitelerinde de önemli bir gelişme potansiyeli görüyorum. Burada öğrenciler, sağlam temeller ve pratik beceriler öğrenmenin yanı sıra, araştırma ve geliştirme becerileri kazanmalı ve ayrıca bağımsız hareket etme becerisini geliştirmelidir.

Bağlantılı araçların otomotiv ekosistemindeki rolü hakkında neler söylemek istersiniz?

Araç ağları; çevrenin verimli ve hedefli tespiti, tehlikelerin erken tespiti ve mevcut altyapıdaki trafik akışının optimizasyonu için büyük önem taşımaktadır. Hedeflenen ağın oluşturulması ise Akıllı Ulaşım Sistemleri (ITS) ile sağlanmaktadır. Trafik durumu, olası aksamalar ve tehlikeli noktalar hakkında erken bilgilendirme, trafik güvenliğini ve sürüş konforunu artırabilir ve enerji tüketimini azaltılabilecek unsurlardır.

Kooperatif Ulaşım Sisteminin (C-ITS) parçaları, farklı arayüzler kullanarak birbirleriyle kablosuz iletişim kurar. Diğer unsurların yanı sıra, kullanıcılarla doğrudan bilgi alışverişini sağlamak için WLAN ve mobil ağ (5G) kullanılır. Güncel trafik verileri ve araç filosundan alınan gerçek zamanlı bilgiler dikkate alınarak, trafik durumu daha hızlı ve verimli bir şekilde kontrol edilebilir ve optimize edilebilir.

Otonom sürüş için merkezi bir ön koşul, son derece hassas, katmanlı bir dijital referans haritasının kullanılmasıdır. Bunlar hem uzun vadeli durumları hem de trafik durumundaki orta ve kısa vadeli değişiklikleri temsil etmek için kullanılabilir. Aracın sensör ve aktüatör sistemlerinin mevcut durumu ve hala uyarlanması gereken yol altyapısıyla otoyollarda yüksek düzeyde otonom sürüş, altyapıda herhangi bir değişiklik veya büyük ayarlamalar yapmadan mümkündür. Bununla birlikte bir sistem arızasının ağ bağlantılı iletişimin bireysel ve/veya tüm sistem genelinde kesinti olasılığını da hesaba katmak önemlidir.

Sonuç olarak, otonom sürüş işlemleri tamamen V2X (Araç İle X) iletişimine bağlı olmamalıdır. Bunun yerine bir geri çekilme seviyesi, temel karayolu trafiği operasyonunda harici veriler olmadan otomatik sürüşü etkinleştirmelidir. Gelecekte, yasal ve özellikle doğrulama, emniyet ve sertifikasyon konuları otonom sürüşün daha da yaygınlaşmasında merkezi bir rol oynayacaktır.

Ağ oluşturma söz konusu olduğunda, otomatik sürüşün belirli sınırlamalarına neden olabilecek veri koruması da dikkate alınmalıdır. Konvansiyonel araçlar karayolu trafiğinin bir parçası olmaya devam edecek ve otomatik araçlarla etkileşim için yol işaretleri, trafik ışığı sistemleri gibi tüm klasik altyapı tesislerine ihtiyaç duymaya devam edecektir.

Otomotiv ekosistemi açısından gelecek öngörünüzü öğrenebilir miyiz?

Karmaşık bir sistem olarak otomobil, “bilgi paylaştıkça artar” sloganına göre hareket edilmesini ve katma değer yaratan ilgili şirketlerin hizmetlerinde etkin işbirliği ve ağ oluşturmayı gerektirir. Sadece dijital değişim ve buna bağlı olarak şirketler arası veri aktarımı standardizasyonu, “emniyet ve güvenlik” gerekliliklerini dikkate alan yönergelerin ve standartların oluşturulması bile, otomotiv sektöründe küresel bir ekosistem gerektirir. Bu da doğrusal olarak hizalanmış geleneksel tedarik zincirlerinden daha yeni yönetim ve düşünme yaklaşımlarını belirler. Şirketler, değişimlere yeterince hızlı uyum sağlama, işbirliği yapma ve ekosistemi doğada olduğu gibi orta ve uzun vadede dijital olarak bir bütün halinde tasarlama becerilerini bir an önce geliştirmelidir. Burada, bir yandan rekabetle ilgili temel unsurları korumak, diğer yandan da birlikte yenilikçi çözümler yaratmak için kiminle ortaklığa girdiğinizi ve birlikte nasıl çalışacağınızı netleştirmelisiniz. Firmanın kendi ekosistemini geniş bir şekilde açmasının avantajları buna ağır basar, çünkü gelecekte Google, Apple ve Microsoft gibi sektöre yeni girenlerin yanı sıra “telekomünikasyon”, “internet”, “navigasyon sağlayıcıları”, “donanım ve yazılım sağlayıcıları” gibi alanlardan şirketler de olacaktır. Şirketler ayrıca yeni teknolojilere, girişimlere ve üniversite araştırma projelerine açık olmalıdır.

Gelecekte, kompleks aracın ortaya çıkışı, giderek daha kapsamlı, koordineli geliştirme, yüksek derecede yaratıcılık ve ağ bağlantılı yenilikçi güç gerektirecektir. Yalnızca etkili bir ekosistem aracılığıyla bu alanda ustalaşanlar hayatta kalacak.