İşiniz ne kadar zamanda otomatikleşecek
Makinelerin bir gün işimizi yapabilecek hale geleceği sıklıkla söylenir. Peki bu ne zaman gerçekleşecek?
Oxford Üniversitesi’nin İnsanlığın Geleceği Enstitüsü’nde (Future of Humanity) araştırma görevlisi olan Katja Grace, Yapay Zekâ Etkileri (AI Impacts) Projesi’nden meslektaşları ve Makine Zekâsı Araştırma Enstitüsü ekibinden (Machine Intelligence Research Institute) 352 bilim insanına bir anket yaptı, yanıtlarını derledi.
Dünyanın, günümüzde insanların yaptığı pek çok işi makinelerin yapabileceği, hatta belki de bu işleri insanlardan daha iyi yapabileceği, dördüncü sanayi devriminin eşiğinde olduğu düşünülüyor. Çok daha verimli ve ucuz hizmet vaat eden ancak yaygın iş kayıplarının habercisi olabilecek bir gelecek. Hepimizin aklında tedirgin edici bir soru var: İşimi ne zaman bir makine yapabilir hale gelecek? Bu sorunun kesin bir yanıtı yok. Ancak dünyanın en iyi yapay zekâ araştırmacılarından bazıları yanıt bulmaya çalışıyor. Oxford Üniversitesi’nin İnsanlığın Geleceği Enstitüsü’nde (Future of Humanity) araştırma görevlisi olan Katja Grace, Yapay Zekâ Etkileri (AI Impacts) Projesi’nden meslektaşları ve Makine Zekâsı Araştırma Enstitüsü ekibinden (Machine Intelligence Research Institute) 352 bilim insanına bir anket yaptı, yanıtlarını derledi.
Görüşlerini aldıkları insanlar arasında, Facebook Yapay Zekâ Araştırmaları Direktörü Yann LeCun, Google’ın DeepMind’ından Mustafa Süleyman ve Uber’in Yapay Zekâ Laboratuvarları’ndan Zoubin Ghahramani gibi makine öğrenimi alanında uzmanlaşmış kişiler bulunuyor. İyi haber; pek çoğumuz büyük olasılıkla bir süre daha işlerimizde güvende olacağız. Araştırmacılar, makinelerin insanların yaptığı tüm işleri 120 yıl içinde yapabilir duruma gelme olasılığının yüzde 50 olduğunu söylüyor. “Sürpriz olan yönü; beklenen tarihlerin çok uzakta olması” diyor Grace. “Son yıllarda makine öğreniminde kaydedilen inanılmaz ilerleme ile beraber, bu araştırma için konuştuğumuz kişilerin makine öğrenimi araştırmacıları olması açısından, öngörülerin daha erken bir zamana işaret etmesini beklemiştim.” Peki, bu gelecek yıllar için ne ifade ediyor?
Artan işsizlik mi?
Anket, makinelerin 2021’e kadar çamaşır katlayabileceğini söylüyor. Yani, eğer bir çamaşırhanede çalışıyorsanız havlu atma zamanı mıdır? Belki de değil. Kıyafet katlayabilen makineler zaten var. California Üniversitesi’ndeki robot bilimciler çoktan havlu, pantolon ve tişört katlayabilen bir robot geliştirdi.
Gerçekte, 2010 yılında robotun bir havluyu alıp katlaması neredeyse 19 dakika sürmüştü. Ancak 2012’de bir kot pantolonu beş dakikada, bir tişörtü altı dakikadan biraz daha fazla bir sürede katlayabiliyordu. Ancak belki de en heyecan verici kısmı şu; robot can sıkıcı bir iş olan çorap eşleştirmeyi bile yapabiliyor. Bu ilerlemeye rağmen, bu tür robotların insanların yerine geçebilmesi için zamana ihtiyaç var. Birmingham Üniversitesi’nde Robotbilim ve Yapay Zekâ Profesörü olan Jeremy Wyatt, fi ziksel idare içeren görevler için verilen zaman çizelgelerinden bazılarıyla ilgili kuşku duyduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Bir işi laboratuvarda yapmak başka, gerçek dünyada bir robotun bir işi güvenilir olarak bir insandan daha iyi yapması başka bir şey. Gerçek dünyada nesneleri hareket ettirmek, rastgele ve değişen bir ortamda neyi, nasıl hareket ettireceğini çözmek, bir makine için inanılmaz karmaşık bir iştir. Fiziksel hareket içermeyen görevlerin öğretilmesi daha kolaydır.” Wyatt, robot hareket kabiliyetinin (otonom araçlar gibi) şu anda büyük olasılıkla, internetin 1990’ların başında olduğu seviyede olduğunu belirtiyor.
Arkadaş canlısı robot yardımcınız
Havlu katlayanlar şimdilik güvende, ancak kamyon şoförlerinin ve perakendecilerin önümüzdeki yirmi yıl içinde görevlerini değerlendirmeleri için geçerli sebepler olabilir. Araştırmacılar, yapay zekaların 2027 yılına gelindiğinde kamyon sürebileceğini, 2031 yılına gelindiğinde ise perakende işleri yapabileceğini öngörüyor. Stereotipik satış asistanlığı (bir dükkânda pantolon bulmanıza yardım eden ve pantolonun üzerinizde nasıl göründüğünü söyleyen arkadaş canlısı bir insan) karmaşık fiziksel ve iletişimsel beceriler gerektiren bir görevdir ve büyük olasılıkla şu an güvende olduğunu söyleyebiliriz. Wyatt, “Ancak her geçen gün daha fazla insan online alışveriş yaptığı için robot ve algoritma halindeki yapay zekalar perakendede diğer görevleri sandığımızdan daha evvel ele geçiriyor olabilir. Büyük ölçüde otomatikleştirilmiş ne çok işlem yaptığımıza bakın; bu dikkate değer bir kısım. Ve çoktan makul miktarda yapay zekâ kullanılıyor” diyor.
Şimdilik endişeye gerek yok
Belki de makinelerin yapabileceği en zor işler, insanların başarılı olması için yıllarca eğitim aldığı işlerdir. Bu işler sıklıkla sezgisel olarak karar verme, karmaşık fiziksel ortamlar ya da soyut düşünme gibi unsurları kapsar; bunların hepsi bilgisayarların zorlandığı konulardır. Makinelerin uzay matematikçileriyle en iyi akademik yayınlarda rekabet etmesi 43 yıl alabilecekken uzmanlar, robotların cerrahların işini yaklaşık olarak 2053 yılına kadar alamayacağını öngörüyor. Aynı zamanda uzmanlar, yapay zekâ bilgisayarlarının 2049 yılına gelindiğinde New York Times’ın çok satan romanlarını üretebileceğini öngörüyor. Gerçekte, makineler çoktan dijital parmaklarını bu alana sokmaya başladı. Google yapay zekâsını, daha yaratıcı bir şekilde yazabilmesi için romantik kitaplar ve haber metinleri yazma konusunda eğitiyor. Yapay zekâya sahip Benjamin adındaki bir robot; her ne kadar senaryoları mantıklı olmasa da kısa bilim kurgu film senaryoları yazabiliyor. Bir de, Reuters ve the Associated Press gibi şirketler için milyonlarca özel haber, finans ve spor metinleri üreten algoritmalar yaratan “Automated Insights” var. Automated Insights’ta operasyon direktörü olan Adam Smith, bu teknolojinin insan uzmanlığının yerine geçmek niyetiyle değil, insan uzmanlığını tamamlama niyetiyle ortaya çıktığını söylüyor. “Otomatikleştirilmiş habercilik, önceden var olamayacak içerikler yaratmaktır. Ancak insanların hala bu hikâyelere konuyu eklemesi gerekiyor” diyor. Ancak bu hikâyeler, bilginin geniş veri kümelerinden alınıp şablonlara konduğu bir formüle göre üretiliyor. Çok satan kurgular (zengin kelime oyunlarına sahip, öyküde inandırıcı sürprizler barındıran) üretmek büyük olasılıkla hala otuz yıl kadar uzakta. Dil ile yaratıcı yollarla oynaması için makine kullanma girişimlerin sonucu genellikle anlamsız oluyor. Wyatt, en büyük zorluğun, yapay zekaların insani zevklerimize uygun malzemeler üretmesini sağlamak olacağını söylüyor: “İnsan seviyesinde bir performansın birazcık altında her şeyi kabul edilemez olarak değerlendiriyoruz. Örneğin chatbot’ları ele alalım. İnsan seviyesinden çok da uzak değiller, ancak eksiklikler konusunda o kadar hassasız ki bunlar genellikle bize gülünç bir şekilde kötü geliyor.” Grace; bu anketin, dünyanın köklü bir değişimin eşiğinde olduğunu hatırlatması gerektiğine inanıyor. Yapay zekaların teknik olarak yapamayacağı bir insan işinin olmadığını düşünüyor. Ancak bazı görevlerin asla makinelere bırakılamayacağına inanıyor ve ekliyor: “Sadece bir insan tarafından yapılacak işler olmaya devam edecektir, çünkü bu işleri insanların yapmasını önemseyeceğiz.”
*Kaynak: http://www.bbc.com/capital/story/20170619-how-long-will-it-take-for-your-job-to-be-automated