ACEA Avrupa Ekonomi ve Piyasa Raporu

AB otomotiv pazarının en parlak ülkesi Türkiye

Küresel krizin yaralarını sarmaya çalışan Avrupa Birliği’nde ekonomik veriler ‘parlak’ olmasa da iyileşme sinyalleri veriyor. ACEA tarafından hazırlanan Avrupa

Ekonomi ve Piyasa Raporu’na göre otomotiv üretim ve satışında pozitif hava sürüyor. Rapor, Türkiye’nin Avrupa’daki olumlu rakamlara ciddi katkısı olduğunu da belirtiyor.

Eurostat’ın yayımladığı tahminlere göre Avrupa Birliği’nde (AB) GSYH, 2016’nın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 oranında arttı. AB’nin reel GSYH’sindeki büyü- me, 2015’te yüzde 2 iken AB Komisyonu’nun son tahminine göre 2016’da yüzde 1,8, 2017’de yüzde 1,9 olarak gerçekleşeceği ön- görülüyor.

AB’de temmuzda yüzde 0,2 olarak açıklanan yıllık enflasyon değerinin, 2016 Ağustos’ta yüzde 0,3 olması öngörülüyordu. Bu tahmin, 2016’da AB’deki enflasyonun da yüzde 0,3 olarak düzenlen- diği Avrupa Komisyonu’nun bahar tahminiyle uyumlu görünüyor. Enerji fiyatlarında aşamalı bir artış olacağı varsayılarak enflasyonun 2017’de yüzde 1,5’e yükselmesi bekleniyor.

Eurostat’ın yayımladığı nominal hesap tahminlerine göre, 2016 ikinci çeyrekte AB-28’de istihdam edilen kişi sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,5 oranında arttı. Bazı AB ülkelerinde son zamanlarda uygulanan maliye politikaları ve emek piyasası reformları sayesinde yeni iş alanları açılıyor. Eurostat’ın tahmin- lerine göre, 2016’nın ikinci çeyreğinde AB’de 232 milyon 100 bin kadın ve erkek istihdam edildi (Bu aynı zamanda kayıtlı en yüksek rakam). Sonuç olarak Avrupa Komisyonu’nun son verilerine göre, 2015’te yüzde 9,4 olan AB’deki işsizlik oranının bu yıl yüzde 8,9’a ve 2017’de ise yüzde 8,5’e düşmesi bekleniyor.

Tüm dünyada 37 milyon 400 bin otomobil satıldı

Yılın ilk 6 ayında Avrupa’daki (Belarus, Bosna-Hersek, Kazakis- tan, Makedonya, Rusya, Sırbistan, Türkiye, Ukrayna ve Özbekistan dâhil olmak üzere) otomobil satışları yüzde 6.4’lük oranla hızlı bir artış gösterdi. Satışlar, küresel piyasanın yüzde 24,5’ini temsil ediyor. AB üye ülkelerinde ekonomik ilerleme ve daha iyi makro koşullar sayesinde gerçekleşen yüksek büyüme, olumlu küresel tabloya önemli derecede katkıda bulundu.

AB’de 6 ayda 7 milyon 800 bin adet otomobil satıldı. Bu sonuçlar 2015’in ilk yarısında gerçekleşen satışlardan yüzde 9,4 daha fazla. Baz karşılaştırmanın yeterli olmadığı ve 2016’nın ilk döneminde de güçlü bir performans sergilendiği düşünüldüğünde, bu performans sağlam ve oldukça istikrarlı. Olumlu eğilimin kısa dönemde zayıflayacağını düşünmek için hiçbir neden yok. Fakat bazı riskler devam ediyor. Aynı zamanda Brexit oylamasını izleyen süreçte belirsizlik, kaçınılmaz olarak otomobil pazarını da etkilemeye devam edecek.

2016’nın ilk yarısında, Rusya pazarı yüksek enflasyon ve bunun sonucunda tüketici güveninde meydana gelen düşüş nedeniyle yüzde 14,9 oranında küçüldü. Fakat geçtiğimiz aylarda göreceli bir istikrar gözlemlendi ve Ukrayna’daki otomobil satışlarının yı- lın ilk yarısında yüzde 69,3 oranında artması olası bir iyileşmenin göstergesi oldu. 2016’ya yavaş bir başlangıç yapan Türkiye pazarı, son aylarda hız kazandı ve yılın ilk 6 ayında otomobil satışlarının yüzde 3,2 oranında arttığı görüldü.

2016’nın ilk 6 ayında Japonya’da satışlar, zayıflayan ekonomi ve azalan tüketim nedeniyle 2015’e göre yüzde 5,9 oranında bir dü- şüş sergiledi. Japonya hükümeti, bu nedenden dolayı 2017 Nisan-2019 Ekim dönemi için planlanan tüketim vergisi zammını ertelemeye karar verdi.

Amerika Birleşik Devletleri’nde, 2016’da 7 milyondan fazla otomobil satışı olurken, yılın ilk yarısında oran sabit kaldı ve küresel piyasanın yüzde 19,1’ini oluşturdu. Güney Amerika otomobil pazarında; yüksek enflasyon, devalüasyon ve düşük tüketici güveni, olumsuzluklara yol açmaya devam etti. Özellikle Güney Amerika’nın otomobil satışlarının büyük bölümünü gerçekleştiren Brezilya’da, esas olarak kredi kısıtlamaları ve siyasi belirsizlik nedeniyle 2016’nın ilk yarısında istikrarlı bir düşüş görüldü.

Yılın ilk 6 ayında Çin’de, SUV segmentinin dikkat çekici performansı sayesinde otomobil satışları yüzde 9,9 oranında arttı. Çin piyasası 10 milyon 300 bin adet satış gerçekleştirerek küresel otomobil satışlarının dörtte birinden fazlasını oluşturdu.

Diğer gelişen piyasalara bakıldığında, Hindistan otomobil piyasasında talebin, ilk çeyrekteki yavaş başlangıçtan sonra, 2016’nın ilk yarısında arttığı görülüyor. Satışlar, 2015’in aynı dönemine göre yüzde 3,1 oranında artarak 1 milyon 400 bin adede ulaştı.

Küresel olarak, 2016’nın ilk 6 ayında bir önceki yıl ile karşılaştırıldığında yüzde 3,2 oranında bir artışla 37 milyon 400 bin adet otomobil satışı gerçekleşti.

Avrupa Birliği’nde 34 aydır büyüme sürüyor

Avrupa otomobil pazarı, art arda 34’üncü ay olan 2016 Haziran’da da büyüyerek önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,4 arttı ve yılın ilk yarısında 7 milyon 800 bin adet satışa ulaştı. Dönemlere göre bakıldığında haziran değerleri, 2007’deki yani ekonomik kriz otomotiv sektörünü sarsmadan önceki seviyeye yaklaştı.

Tüm önemli Batı Avrupa piyasaları, ikinci çeyrekte önemli artışlar kaydetti. İtalya (yüzde 19,2) ve İspanya (yüzde 12,2) piyasa- ları çift haneli yüzdelik artışlar elde ederek en güçlü performansı sergileyen piyasalar oldu. Bu daha çok, kriz yıllarında ertelenen filo yenilenmesindeki artışın bir sonucu olarak gerçekleşti. Fransa yüzde 8,3, Almanya yüzde 7,1 ve İngiltere yüzde 3,2’yle 2016’nın ilk 6 ayında daha düşük oranlarda olsa da pozitif bir performans sergiledi.

Alternatif yakıtlı araç satışı sabit kaldı

Yılın ikinci çeyreğinde Avrupa Birliği’nde alternatif yakıtlı araç satışları sabit kalarak (yüzde 0,6) toplamda 147 bin 784 adede ulaştı. Satış adetleri farklı araç kategorilerine göre değişim gösterdi. Diğer taraftan aynı dönemde, elektrikli araç talebinde hafif bir büyüme gözlendi (yüzde 7,1). Bu büyümeyi, akülü elektrikli araç- lar ve şarj edilebilir elektrikli araçlar sağladı. Hibrit araç satışları da pozitif artışa devam ederek çift haneli arttı (yüzde 22,6) ve 63 bin 707 adede ulaştı. Diğer yandan, gaz (doğal gaz vb.) ile çalışan araç satışlarında çift haneli bir düşüş gerçekleşti (yüzde 20,8) ve toplamda 50 bin 211 araç satıldı. 2016’nın ilk yarısında, Batı Avru- pa’da satılan otomobillerin (geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 azalarak) yüzde 49,7’sini dizel otomobiller oluşturdu. AB-15’te, yılın ilk yarısında dizelin pazar payı yüzde 52,5’ten 50,2’ye düştü.

AB’deki artış dünya üretimini yükseltti

Dünyada otomobil üretimi 2016’nın ilk yarısında, daha çok AB çevresinin (yüzde 6,7) ve Türkiye’nin (yüzde 16) pozitif performansı sonucunda yüzde 4,2 arttı. Rusya ve Ukrayna’da geçen yılın negatif trendi devam etti ve üretimde azalma gözlendi. AB’de otomobil üretimi, 2016’nın ilk yarısında yüzde 6,7 artarak 8 milyon 900 bin adede ulaştı. Bu, küresel otomobil üretiminin yüzde 23,3’ünü gerçekleştiren AB’nin, Çin’in ardından dünyanın ikinci büyük üreticisi olduğunu doğrular nitelikte.

Batı Avrupa’nın üretim yapan başlıca ülkelerinin tamamı, iç talep- teki büyümenin devamıyla 2016’da önemli bir büyüme kaydetti: Oranlar sırasıyla şöyle: İngiltere (yüzde 12,2), İtalya (yüzde 11,7), İspanya (yüzde 10,2), Fransa (yüzde 7,8) ve Almanya (yüzde 3,9).

Orta Avrupa ülkelerinde ise 2016’nın ilk yarısında Çek Cumhuriyeti yüzde 15,5 ve Slovakya yüzde 8,4 AB’nin üretim artışına pozitif katkı sağlarken, Romanya üretim yüzde 4,9, Macaristan’da ise yüzde 0,4 oranında geriledi.

AB’nin Türkiye’den ithalatı yüzde 11.9 arttı

2016’da AB, 62 milyar Euro değerinde 2 milyon 700 bin otomobil ihracatı gerçekleştirdi. Buna paralel olarak, AB’nin ithalat değerinde yüzde 16,2’lik güçlü bir artış yaşandı. Diğer yandan, AB’nin otomobil ihracatı hem değer olarak düştü (yüzde 3) hem de adet bazında düşüş yaşandı (yüzde 3,4). Fakat düşüşlerin daha belirgin olduğu ilk çeyreğe nazaran biraz daha yüksek bir seviyede gerçekleşti. Bu gelişmeler, AB’nin 2015’in aynı dönemine göre yüzde 9,2 oranında azalmasına rağmen 43 milyar 900 milyon Euro dış ticaret fazlası vermesiyle sonuçlandı.

Yılın ilk yarısında AB’nin ithalatını gerçekleştirdiği otomobillerin büyük bir kısmı (yüzde 18,7) Japonya’dan gelirken, bu ülke aynı zamanda en yüksek ithalat değerine (yüzde 18,5) ulaştı. İlk çey- rekte ciddi düşüşler sergileyen Türkiye ithalatında, hem değer olarak (yüzde 8,2) hem de adet bazında (yüzde 11,9) önemli bir iyileşme gözlendi.

Güney Kore ve ABD’den yapılan ithalat da yılın ilk 6 ayında önemli ölçüde arttı. Japonya ve Türkiye ile beraber bu ülkeler, AB’nin otomobil ithalatının yaklaşık yüzde 65’ini oluşturdu.

Avrupa’nın en büyük ihraç pazarı ABD oldu

2015’in aynı dönemine göre AB’nin ABD’ye otomobil ihracatı yüzde 8 oranında düşerek 599 bin 37’den 551 bin 175 adede geriledi. Fakat ABD, yaklaşık 18 milyar Euro değerinde ihracatın yapıldığı yılın ilk yarısında (toplam ihracatın yaklaşık yüzde 30’u) AB’nin en önemli ihraç pazarı olmaya devam etti.

Çin, İsviçre, Güney Kore ve Türkiye’ye yapılan ihracat hacminde ise negatif sonuçlar kaydedildi. Japonya, bu dönemde artış gösteren tek önemli ihracat pazarı oldu; hem değer olarak (yüzde 12,3) hem de dönem adedinde (yüzde 32,9) artış gözlendi.

Güney Amerika ve Japonya’da üretim düşecek

2016’da Avrupa’daki ticari araç üretiminde esas olarak iç talepte, özellikle kamyonet ve kamyon segmentlerine talebin artması sonucunda hafif bir artış (yüzde 3,5) gerçekleşmesi ve satışların yaklaşık 3 milyon 400 bin adede ulaşması bekleniyor. Bu büyüme, Euro Bölgesi’nin birçok yerinde gelişen ekonomik şartlarla des- teklenip tüketici güveninin artmasına da yardımcı olacaktır.

Çin’deki ticari araç üretimi, piyasa talebini yakından takip ediyor. Böylece Çin’de üretimin, iç talebin iyileşmesi sayesinde artarak (yüzde 1,7) yılsonunda yaklaşık 5 milyon 700 bin adede ulaşması bekleniyor.

Kuzey Amerika’da da üretim, ekonomik iyileşme ve tüm ticari araç segmentlerine olan talebin artması sayesinde pozitif bir gidişat sergiliyor. Üretimin 2016’da yüzde 7,5 artarak 4 milyon 300 bin adede ulaşması bekleniyor.

Japonya’da, tüketim vergisindeki artıştan bu yana iç pazar satışlarının azalması nedeniyle, üretimin düşmesi bekleniyor. Bu durum, bölgedeki üretim miktarının yaklaşık 1 milyon 700 bin adette sabit kalmasıyla sonuçlanacaktır. Güney Amerika’da ticari araç üretimi, Brezilya’da yaşanan ekonomik krizin bir sonucu olarak yaklaşık 600 bin adede (yüzde -3,5) düşecek.

Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki üretim eğilimleri gelişme belirtileri gösteriyor. Bunun sonucunda, bölgenin 2016 yılındaki ticari araç üretim tahminlerinin, 2015’e göre yüzde 13,5 artarak yaklaşık 500 bin adet olması bekleniyor.

AB’nin ticari araç ihracatı gerilemeye devam ediyor

2016’nın ilk yarısında AB’nin hafif ve ağır ticari araç ihracatı, sırasıyla yüzde 3,5 ve 5 oranlarında düşüş gösterdi ve toplam ihracat, 2015’in aynı dönemine göre yüzde 4,4 oranında düşerek yaklaşık 5.1 milyar Euro olarak gerçekleşti. Toplam ticari araç ve otobüs ithalat değerinde gözlemlenen önemli artışa rağmen, AB’nin dış ticaret dengesi bu dönemde pozitif kalarak 1.3 milyar Euro fazla verdi.

2016’da AB’nin ticari araç ithalatının yüzde 26.4 ile büyük bir kısmı Türkiye ile gerçekleşti. Çin’den yapılan ithalat ise 2015’in aynı dönemine göre yüzde 3 oranında azalarak 37 bin 113 adede geriledi ve Türkiye’nin ardından ikinci sırada yer aldı.

2016 Ocak-Haziran döneminde, AB’de ticari araç ihracatı 2015’in ilk yarısına göre neredeyse iki katına çıktı (yüzde 86,9). Kamerun, Sırbistan, Avustralya, Norveç ve özellikle Hong Kong’a yapılan (çoğunlukla kamyon segmentinden oluşan) ihracatta önemli bir artış gözlendi.

Bilindiği üzere AB ticari araç ticaretinin kilit pazarlarından biri olan Ukrayna’ya yapılan ihracat, geçtiğimiz yılın jeopolitik sorunlarının ardından tekrar ivme kazanarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 77,7 artış gösterdi. Aynı zamanda, ABD’ye (yüzde 59,2), Türkiye’ye (yüzde 21,4), ve İsviçre’ye (yüzde 4,4) yapılan ihracat bu dönemde düştü.