IMF’den düşük büyüme ve verimsizlik uyarısı
IMF-Dünya Bankası yıllık toplantısının 34’üncü- sü ekim ayında Washington’da yapıldı. Toplantı sonucunda kamuoyuyla paylaşılan sonuç bildirgesinde küresel ekonomideki yavaş ve dengesiz büyümenin bu yıl da devam ettiği ancak finansal piyasalardaki risklerin azaldığı belirtildi.
Türkiye’yi Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in temsil ettiği IMF-C toplantılarının sonrasında yayımlanan sonuç bildiresinde, küresel ekonominin yavaş ve dengesiz olarak iyileşmeye devam ettiği ve büyümenin, büyük oranda yükselen piyasa ekonomileri sayesinde kısmen düzelmesi beklendiğine vurgu yapıldı. “Bazı ekonomilerde esneklik ve ekonomik performans gelişti, finansal piyasalarda kısa dönem riskleri büyük ölçüde azaldı. Yine de genel görünüm, düşük küresel talep oranı ve üretim açığı, küresel ticarette durgunluk, yatırım ve verimlilikler, jeopolitik belirsizlik ve orta vadede finansal riskler bağlamında sabit kaldı” denilen açıklamada düşük verimlilik oranına da dikkat çekiliyor. Raporun en çarpıcı cümlesi, “Çoktandır süregelen olumsuzluklar devam ederken belirsizlik ve riskler artıyor” oldu. Açıklamanın satır başları şöyle:
Politika tepkisi: Sorumluluğumuzu güçlü, sürdürülebilir, kapsayıcı, iş açısından zengin ve daha dengeli bir büyüme ile sağlamlaştırıyoruz. Yapısal reformlar, maliye ve para politikalarını hem ayrı ayrı hem de beraber kullanacağız. Politikaları; güven ve esnekliği desteklemek, finansal istikrarı korumak ve toplumun her bireyinin küreselleşme ve teknolojik değişimden yararlanma olanağına sahip olmasını sağlamak amacıyla güçlendiriyoruz. Ticaret hadlerinde istikrarlı bir düşüş yaşayan ülkeleri, politikalarının düzenlenmesi konusunda ilerlemeye teşvik ediyoruz. Döviz kurlarındaki sistemsiz değişimlerin ve fiyatlarda görülen abartılı dalgalanmaların, ekonomik ve finansal istikrar açısından olumsuz sonuçlar doğurabileceğini biliyoruz. Rekabetçi devalüasyonlardan sakınıp döviz kurunu rekabetçi amaçlar için kullanmayacağız. Politik tutumlarla açıkça iletişim içinde olma ve korumacılığın her türüne karşı durma özverimizi tekrar gösteriyoruz. Aynı zamanda, ekonomik açıklığı sürdürmek ve küresel büyümeyi artırmayı sağlayan ciddi bir araç olan küresel ticareti canlandırmak için sorumluluğumuzu artıracağız.
Öncelikler şöyle sıralandı
Büyüme yanlısı maliye politikası: Tüm ülkeler, esnek maliye politikası uygulamalı ve elastikiyeti artırmalı; GSYH’nin bir parçası olan kamu borçlarının sürdürülebilir bir durumda olmasını sağlarken, üstün nitelikli yatırımları öncelikli hale getirerek vergi politikası ile kamu harcamalarını daha büyüme yanlısı hale getirmeli. Bu tür uygun ve güvenilir maliye politikaları büyüme, istihdam sağlama ve güveni artıracaktır. İyi düzenlenmiş vergi yapıları, gelir politikası gibi daha güçlü bir büyüme sağlanmasını destekleyebilir, zayıfı koruyabilir ve eşitsizliği azaltabilir.
Destekleyici para politikası: Enflasyonun hedeflenenden düşük, üretim açığının negatif olduğu gelişmiş ekonomilerde para politikası, merkez bankalarının bakış açısı ve finansal istikrar riskleri ile uyumlu olmalı, güvenilir politika yapısı tarafından da desteklenmelidir. Sadece para politikası sürdürülebilir ve dengeli büyüme sağlayamaz; bu yüzden başka destekleyici politikalarla beraber uygulanmalıdır.
Öncelik verilen yapısal reformlar: Potansiyel büyümeyi artırmanın yolu yapısal reformlardan geçiyor ve bu reformların diğer politikalarla birlikte uygulanması, talebi destekleme konusunda yarar sağlar. Reformlar, her ülkeye özgü şartlara göre düzenlenip dikkatlice seçilerek canlandırılmalı, ardı ardına büyümeden maksimum yarar sağlanmalı, üretkenliği artırmalı ve küreselleşme ve teknolojik değişimlere uyum sağlama yükünü taşıyanlara yardımcı olurken, herkes için olanaklar sağlamalıdır.
Etkili finansal sektör politikaları: Finansal sektörün büyüme ve kalkınmayı destekleyebilecek kadar güçlü olmasını sağlamak için uzun süredir düşük ya da negatif seviyede olan faiz oranları, sistemli piyasa likiditesi riskleri ve banka dışı mali kurumların aracılıkları ile ilişkili potansiyel finansal durağanlık riskini gözleyecek, gelişmiş ekonomilerde krizden kalan sorunların çözümüne, bazı yükselen piyasa ekonomilerinin ise zayıflıklarına yoğunlaşacağız. Düzenleyici çerçevenin kalan adımlarının da en kısa sürede atılmasının yanı sıra kararlaştırılmış finansal sektör reformlarının zamanında ve tam olarak uygulanması önemli bir öncelik olmaya devam ediyor.
Daha güçlü bir küresel dayanışma: Uluslararası düzeyde düzenli bir çaba gösterilmesi, küresel dengelenme konusunda ilerlemenin sürdürülmesi, adil, etkili ve net bir uluslararası vergi ortamının sağlanması, terörizme, yolsuzluğa, yasa dışı finansal nakit akışına kaynak sağlayan kanallarla mücadele edilmesi ve bankaların ilişkilerindeki azalış ile ilgilenilmesi, küresel ticareti artırmak için kilit unsurlar. Birlikteliklerden yararlanan kapsamlı, eşgüdümlü ve zamansal olarak tutarlı politika hamleleri, tekil politika hamlelerinin pozitif sınır ötesi yayılma etkisini artıracaktır. Küresel finansal güvenlik ağı da dâhil olmak üzere uluslararası finansal yapıyı güçlendirmeye devam edeceğiz.